Tin tức
Cần quy định mức ưu tiên cấp nước trong
giấy phép khai thác, sử dụng nước
20/12/2012
Luật tài nguyên nước (TNN) được Quốc hội thông qua ngày 21/6/2012 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013. Thực hiện Chương trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2012 của Chính phủ, Bộ TN&MT đang tập trung xây dựng và hoàn thiện Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật TNN. Dưới đây là ý kiến đóng góp cho Dự thảo Nghị định.
Trong Luật TNN, Điều 43, Khoản 1 có quy định quyền của người khai thác, sử dụng TNN tại Điểm c) “Được Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp trong quá trình khai thác, sử dụng TNN”; và tại Điểm e) "Khiếu kiện, khởi kiện về các hành vi vi phạm quyền khai thác, sử dụng TNN và các lợi ích hợp pháp khác theo quy định của pháp luật có liên quan".
Do vậy, tình huống có thể xảy ra là trong những năm hạn hán, thiếu nước, nếu nguồn nước không đủ cung cấp cho tất cả những người có giấy phép khai thác sử dụng nước thì sẽ xảy ra tình trạng xung đột về khai thác, sử dụng nước. Với những quyền được Nhà nước bảo hộ, người có giấy phép khai thác, sử dụng nước có thể sẽ khiếu kiện, khởi kiện khi bị thiệt hại do không có hoặc không đủ nước để sản xuất, kinh doanh.
Trong khi đó, Luật TNN chỉ quy định ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt. Trong tình huống thiếu nước, thứ tự ưu tiên cấp nước cho các đối tượng khác sẽ được quy định trong nội dung quy hoạch TNN tại Điều 19. Tuy nhiên, để triển khai thực hiện những nội dung của quy hoạch TNN (nếu được phê duyệt) thì trong công tác quản lý TNN cần phải có những quy định cụ thể, chi tiết.
Chính vì thế, tôi đề nghị trong Giấy phép khai thác, sử dụng nước (Điều 17 của Dự thảo Nghị định) cần phải có nội dung quan trọng là quy định mức ưu tiên cấp nước trong những tình huống hạn hán, thiếu nước. Mức ưu tiên có thể phân ra thành các loại A, B, C, D… hoặc 1, 2, 3, 4,… Với từng loại ưu tiên đó, cần quy định cụ thể lượng nước hoặc tỷ lệ lượng nước được lấy (hoặc được cấp) từ nguồn nước tương ứng các tình huống thiếu nước (ít, trung bình, nghiêm trọng,…).
Mức ưu tiên cấp nước nêu trên trong giấy phép khai thác, sử dụng nước cần tương ứng với mức ưu tiên phân bổ nước trong tình huống thiếu nước cho các đối tượng dùng khác nhau theo quy hoạch TNN được phê duyệt. Khi cấp phép, cơ quan quản lý TNN sẽ xem xét đối tượng khai thác, sử dụng nước thuộc loại ưu tiên nào để quyết định mức ưu tiên cấp nước trong giấy phép tùy theo điều kiện từng vùng và tùy theo loại đối tượng đó được hưởng các chính sách ưu tiên của Nhà nước ra sao.
Có thể lấy ví dụ như sau: vào đầu mùa khô hạn một năm nào đó, cơ quan khí tượng-thủy văn dự báo tình trạng hạn hán có thể xảy ra. Trên cơ sở đó, cơ quan quản lý TNN có thể ra các quyết định khuyến cáo các hộ dùng nước với các mức độ ưu tiên cấp nước khác nhau để sớm điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình. Nếu thực tế năm đó xảy ra hạn hán thì cơ quan quản lý TNN có thể căn cứ vào tình trạng hạn hán để cân đối nguồn nước với nhu cầu nước mà quyết định lượng nước hoặc tỷ lệ lượng nước được phép lấy của các loại giấy phép khai thác, sử dụng nước với các mức ưu tiên khác nhau.
Việc quy định các mức độ ưu tiên lấy nước (hoặc được cấp nước) như nêu ở trên trong Giấy phép khai thác, sử dụng nước phối hợp cùng với việc quy định các mức ưu tiên phân bổ nước trong quy hoạch TNN sẽ tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý TNN trong việc điều hành, ứng phó với tình huống hạn hán, thiếu nước và người có giấy phép khai thác, sử dụng nước cũng sẽ chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình khi tình trạng hạn hán được dự báo trước; đồng thời, tránh được xung đột trong khai thác, sử dùng nước và những khiếu kiện có thể xảy ra.
Tác giả bài viết: TS. Nguyễn Chí Công - PGĐ Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước
Nguồn tin:Theo dwrm.gov.vn